توسط : یزد
شهر یزد، شهر بادگیرها، مناره ها و گنبدها، مرکز استان یزد و نخستین شهر خشت خام جهان، نخستین شهر تاریخی ایران با ۲۲ اثر تاریخی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو و یکی از کلان شهر های ایران است. سرزمین مقدس، شهر خدا، مقدس و پاک معانی واژه یزد است که در واقع بسیار شبیه به شکل و شمایل شهر یزد در طول تاریخ می باشد. همچنین شهر قنات و قنوت و قناعت، شهر شیرینی، شهر آتش و افتاب، شهر دارالعباده نام های دیگر شهر یزد است.
یزد در بخش مرکزی فلات ایران و در دره ای خشک و پهناور میان کوه ها و در ارتفاع ۱۲۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. به دلیل موقعیت جغرافیایی یزد، دور بودن از دریا و نزدیکی به کویر خشک و پهناور نمک، بارش و رطوبت در این شهر بسیار کم و تبخیر بسیار زیاد می باشد. بنابراین می توان گفت آب و هوای یزد گرم و خشک است و زمستان های سردی دارد.
شهر میراث جهانی یزد ۷۲۱۵۶ کیلومتر مربع مساحت دارد و جمعیتی نزدیک به ۰۰۰/۶۰۰ نفر را در خود جای داده است. زبان مردم یزد، فارسی با لهجه شیرین یزدی و دین اکثر مردم این شهر اسلام و شیعه است اما گروه بزرگی از زرتشتیان ایران ساکن شهر یزد هستند و اقلیت های دیگری همچون بهائیان و یهودیان در این شهر سکونت دارند.
بافت تاریخی یزد در سال ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۵۰۰۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شد. هم چنین این شهر به دلیل معماری تاریخی و سنتی بی نظیر و منحصر به فردش در ۱۸ تیرماه سال ۱۳۹۶ به عنوان نخستین و تنهاترین شهر ایران در فهرست میراث یونسکو به ثبت رسید و افتخاری دیگر برای ایران عزیزمان کسب نمود. همچنین شهر یزد اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان است و مشخص ترین و زیباترین جنبه معماری شهر یزد وجود بادگیرها، مناره ها، گنبدها و دیوارهای خشتی آن می باشد. نخستین صندوق امانات جهان حدود ۱۷۰۰ سال پیش در شهر یزد بنا شده است و این شهر دوره های اوج، شکوه و آبادانی بسیاری را گذرانده است.
در حال حاضر یزد یکی از قطب های فرهنگی، پزشکی، اقتصادی و صنعتی ایران است. بطوریکه یزد پنجمین استان صنعتی ایران است و بیش از ۳۰۰۰ واحد صنعتی نظیر نساجی فرش، نساجی پارچه، معادن، فولاد، کارخانجات موادغذایی، کارخانجات کاشی و صنعت طلاسازی را در خود جای داده است.
مهد تمدن و فرهنگ کهن ایران، شهر یزد به عنوان یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری از دید گردشگران داخلی و خارجی شناخته شده است و همین امر به خودی خود موجب شده تا این شهر رده نسبتا بالایی را در زمینه صنعت گردشگری و هتل داری و مهمان نوازی کسب نماید. هتل های لوکس و سنتی، اقامتگاه های بومگردی، سوئیت، مهمانخانه ها و خانه های اجاره ای گزینه هایی است که مسافران عزیز برای اقامت در شهر یزد می توانند انتخاب کنند. بنابراین اگر شما نیز قصد اقامت در این شهر زیبا را دارید، سایت اول شما بهترین گزینه هارا در حیطه جستجو اقامتگاه به شما معرفی خواهد نمود.
جاذبه های گردشگری و دیدنی یزد:
خانه لاری‌ها یزد:
یکی‌از جاذبه های دیدنی و تاریخی در شهر یزد، خانه لاری ها می‌باشد. این خانه در سال ۱۲۸۶ توسط حاج محمد ابراهیم لاری ساخته شد و با مساحت ۱۲۰۰ متر مربع از معماری با‌شکوه و زیبایی برخوردار است. این سازه بی نظیر و منحصر به فرد با شش باب خانه مختلف که در یک مجموعه گرد هم آمده اند و حیاطی زیبا با حوضی بزرگ در میان آن به همراه درختان سر سبز در کنار حوض، منظره چشمگیری را به ایجاد نموده اند. خانه لاری ها در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
باغ دولت آباد یزد:
یکی از جاذبه های تاریخی و گردشگری شهر یزد باغ دولت آباد با حدود ۲۶۰ سال قدمت، یادگار دوره زندیه و افشاریه می‌باشد که از مشهورترین باغ‌های ایران با شهرت جهانی ست که در یونسکو به ثبت رسیده است. پس از ورود به این باغ بی نظیر و از گذشتن از کنار حوض بزرگ وسط حیاط با فواره های زیبا و درختان سر به فلک کشیده و گل‌های رنگارنگ در اطراف حوض، شما به عمارتی دو طبقه به شکل هشت ضلعی می‌رسید. نمای بیرونی این عمارت با آجر به همراه شیشه های رنگی مزین شده که زیبایی با شکوه و چشمگیری را به آن بخشیده است.
نکته ای که این باغ را منحصر به فرد کرده، وجود بلندترین بادگیر خشتی جهان به طول ۳۳/۸ متر می‌باشد که همچون تاجی بر سر این عمارت قرار گرفته است. درهای کنده کاری شده، اتاق‌هایی با شیشه های رنگی، سقف هایی با کادربندی ها و قرینه سازی های ماهرانه، از تزئینات این عمارت می باشد. این عمارت از سه شاه نشین با درب‌های مشبک، هشتی، دو اتاق پستو و بادگیر و چند حوض تشکیل شده که از تلفیق بادی که از بادگیرها با آب حوض برخورد میکند، هوای خنک به سمت شاه نشین و تالارها منتقل می‌شود و به همین دلیل این عمارت را یک عمارت تابستانی می دانند.
زندان اسکندر یزد:
یکی از آثار تاریخی یزد، زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه می باشد. ساخت این بنا در قرن هفتم توسط ضیاءالدین حسین رضی آغاز شد و بعد ها طی ۷۴ سال توسط فرزندان او به پایان رسید. در ساخت این بنا تنها از خشت خام استفاده شده که علت تداوم این بنای تاریخی همین موضوع می باشد. این جاذبه تاریخی همانند دیگر جاذبه‌های تاریخی شهر یزد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و امروزه میزبان گردشگران بسیاری از سراسر جهان می باشد.
در گذشته از این مکان تاریخی به عنوان انتقال مفاهیم اخلاقی و علمی برای اهل معرفت استفاده می‌شد و به همین دلیل به مدرسه ضیائیه شهرت دارد. پس از حمله اسکندر مقدونی به ایران، این مکان تبدیل به زندانی جهت نگهداری از مخالفان شد و اسکندر نام آن را کثه گذاشت. اما بعدها به دلیل وحشت و هراسی که مردم از اسکندر داشتند، نام آن را از کثه به اسکندر تغییر دادند.
احتمالات بسیاری در مورد چاه موجود در وسط حیاط این مجموعه وجود دارد که بیان کننده سیاه چاله معروف زندان اسکندر برای نگهداری زندانیان و تبعیدیان در زمان اسکندر مقدونی می باشد. اما درواقع این چاه به علت فروریختگی پایاب در وسط حیاط آن به وجود آمده که باعث ایجاد چنین تصوراتی در میان مردم شده است. زندان اسکندر در سال ۱۳۴۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
میدان امیر چخماق یزد:
یکی از جاذبه‌های گردشگری در یزد، میدان امیر چخماق به عنوان نماد این شهر می‌باشد که در دوران تیموریان ساخته شده و متشکل از مسجد، تکیه، بازار و دو آب انبار است که حاکم وقت شهر یزد در قرن هشتم امیر جلال الدین چخماق، آن را ساخت. این میدان در خیابان سلمان فارسی قرار دارد و نخل بزرگ گوشه آن متعلق به زمان صفویه می باشد.
مسجد امیر چخماق در ضلع جنوبی میدان، در سال ۸۴۱ هجری ساخته شده و بزرگی و زیبایی این مسجد به حدی است که بعد از مسجد جامع یزد، عنوان دومین مسجد مهم یزد را از آن خود کرده است. گنبد این مسجد ترک دار و خمیده می‌باشد که با کاشی‌هایی به رنگ سبز پوشیده شده و اطراف آن کتیبه ای با خط کوفی قرار گرفته و در سال ۱۳۴۲ به ثبت آثار ملی رسیده است.
بازار حاجی قنبر یزد، با ساخت خیابان شاه در دوران پهلوی به دو قسمت تقسیم شد و بخشی از قسمت‌های آن به کلی تخریب گشت. فرش، طلا، پارچه و شیرینی های یزدی بیشترین کالاهایی است که در بازار حاجی قنبر به فروش می‌رسد. این بازار در سال ۱۳۸۵ به ثبت آثار ملی رسید.
از سه آب انباری که درگذشته در این میدان قرار داشته امروزه فقط دو آب انبار باقی مانده که در سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند. همچنین در شرق میدان، تکیه امیر چخماق قرار دارد که با وجود غرفه‌هایی بسیار، محلی مناسب برای تجمع مردم برای مراسم عزاداری است. این تکیه با دو مناره بزرگ در قرن سیزدهم ساخته شد.
آتشکده یزد:
یکی از جاذبه‌های گردشگری و دیدنی شهر یزد، آتشکده این شهر می باشد که علاوه بر پیشینه تاریخی، باعث ایجاد آرامش روحی افراد نیز می‌شود. آتش سمبل طهارت و پاکی است و در دین زرتشت از اهمیت بالایی برخوردار است. آتش قرار گرفته در این آتشکده که با نام آتشکده ورهرام هم شناخته می شود، ۱۵۰۰ سال است که خاموش نشده است. آتش ورهرام به معنای آتش پیروزی است.
این آتش به شکل پنهانی توسط زرتشتیان در غاری در کوه اشکفت یزدان و در نزدیکی روستای عقدا از دست متجاوزین در امان نگه داشته شد و بعد از مدتی به طول ۳۰۰ سال در ترک آباد و بعد از آن شریف آباد و سپس در خانه یکی از موبدان بزرگ به طور پنهانی نگهداری شد و در دوران پهلوی بعد از آزادسازی برای ساخت آتشکده ها، این آتش در سال ۱۳۲۱ به مکان کنونی اش یعنی آتشکده یزد منتقل گشت.
مکان فعلی قرار گرفتن آتش در سال ۱۳۱۳ به وسیله سرمایه داران یزدی ساخته شد. این مکان متشکل از بنایی با ارتفاع ۲۱ متر و حیاط بزرگی که با درختان کاج سرسبز و سرو پوشیده شده است، می باشد. در هنگام بازدید از این آتش یکی از مواردی که باید رعایت شود این است که هیچ کس نباید با نفس خویش این آتش را آلوده کند و در آن بدمد. نگهبان این آتش با نقاب مخصوصی به نام پدام به آتش نزدیک می‌شود و در چند نوبت قطعه های چوب خشک، مانند زردآلو و بادام را جهت روشن نگه داشتن آتش به آن می‌افزاید.
این مکان در سال ۱۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و درب آن به روی عموم و گردشگران جهت بازدید باز شد.
